Wat is er in de Nederlandse middeleeuwse bronnen aan gregoriaans te vinden? Bestaat er zoiets als een ‘Nederlands Gregoriaans’? En hoe zingbaar zijn zulke gezangen vandaag de dag, in concert of liturgie?

Rens Tienstra geeft antwoord op deze vragen met een studie-ochtend in de fraaie Hartebrugkerk te Leiden. De ochtend (10.00 - ca. 12.30 uur) bestaat uit een korte openingslezing en een uitgebreide workshop, waarin het repertoire wordt verkend door vooral veel te zingen. Tienstra’s kennis en enthousiasme staan garant voor een inspirerende introductie tot een grotendeels onbekende muzikale schat.

Deelnemers aan deze studiedag ontvangen een hand-out met gezangen in hedendaagse notatie om te gebruiken in de eigen uitvoeringspraktijk. Aan het einde van de workshop vindt de officiële presentatie plaats van het boek ‘Duizend jaar doorgegeven. Verkenningen van het gregoriaans in Nederland’, na afloop verkrijgbaar voor € 35,- (255 blz. incl. 90 illustraties, 25 notenvoorbeelden).

Kosten bijeenkomst:
Kosten € 5,- inclusief tweemaal koffie/thee en hand-out, te betalen bij aanvang van de studiedag.

Aanmelden vóór 28 mei 2024:
bij voorkeur via digitaal formulier forms.office.com/e/1ZikiQkU1g of onderstaande QR-code of per e-mail m.schaap@bisdomrotterdam.nl (vermeld naam en adresgegevens én naam van de parochie)

Sinds de vroegste heugenis hoort muziek bij de mens. In Europa betreft die oudste muziek het gregoriaans: een repertoire dat eeuwenlang uiting gaf aan het geloof, maar ook aan prestige, onafhankelijkheid, trots, didactiek en commercie. Het gregoriaans vormde de bodem voor andere muziekstijlen. Maar bovenal is het een spiegel voor ontwikkelingen in geloof, kunst en muziek.

De vele snippers, vellen, manuscripten en drukwerken in het relatief kleine grondgebied van de Lage Landen laten zien hoe de muziek in zoveel verschillende handen zoveel verschillende uitingsvormen kreeg. Zo konden kloosters aan dezelfde Amsterdamse gracht totaal andere muzikale tradities volgen, kreeg een Hollandse heilige als Jeroen van Noordwijk keer op keer nieuwe gezangen en werden op dezelfde Delftse drukpersen zowel gregoriaanse als protestantse zangboekjes gedrukt. Het gregoriaans in Nederland is een verhaal van doorgeven, aanpassen, samenvoegen, verliezen en heruitvinden: een levende traditie, die tot op de dag van vandaag doorgaat.

In ‘Duizend jaar doorgegeven’ maakt musicoloog Rens Tienstra een verkenning van het gregoriaans in Nederland aan de hand van een brede selectie bronnen. Van twaalfde-eeuwse fragmenten tot twintigste-eeuwse zangboeken; van unieke composities tot massaal drukwerk voor scholieren. Tienstra duidt de muziek, belicht de historische en religieuze context en legt dwarsverbanden tot andere kunstvormen. Nieuwe inzichten en een grote hoeveelheid voor het eerst ontgonnen bronmateriaal geven daarbij een ongekend inzicht in dit ‘eeuwige repertoire’.

Rens Tienstra (1988) is componist, dirigent, musicoloog en programmeur. In 2020 promoveerde hij magna cum laude op de melodische overlevering van het gregoriaans in laaglandse bronnen, die hij ontsluit door onderzoek, uitvoering en publicaties. Als gregoriaans dirigent leidt hij o.a. de Schola Cantorum Amsterdam, de Gregoriaanse Kring Amsterdam en Schola Gregoriana Noordwijk; tevens is hij docent van de Internationale Zomercursus Gregoriaans en artistiek leider van het Nederlands Gregoriaans Festival.

m.schaap@bisdomrotterdam.nl