Vocaal Ensemble Kamerijk zingt Guillaume Dufay

Op zondag 3 februari vindt in de St Willibrordkerk te Utrecht een concert plaats van vocaal ensemble Kamerijk. In dit concert hoort u muziek van vooral één componist, Guillaume Dufay. U hoort van hem niet alleen één van de beroemdste missen uit de vroege Renaissance, maar ook het chanson waarop die mis gebaseerd is. Bovendien hoort u eenstemmig gregoriaans dat ook door Dufay is gecomponeerd. Zo leert u in een enkel concert vele verschillende kanten van dezelfde componist kennen.

Het chanson schreef Dufay vermoedelijk tijdens zijn eerste verblijf in Savoye vanaf 1433, waar Hertog Lodewijk zijn werkgever was. Het stuk was wellicht bestemd voor het huwelijk van Lodewijk met de beeldschone en geletterde Anne van Lusignan, dochter van de koning van Cyprus. Wat inhoudelijke thematiek betreft heeft het een duidelijke overeenkomst met de trouvère en troubadour-traditie. De mis die Dufay baseerde op het lied ontstond vermoedelijk zo’n twee decennia later, ofwel rond 1450 – mogelijk voor een feestelijke huwelijksmis voor dezelfde familie (in oktober 1452 trouwde Amadeus, de oudste zoon van Hertog Lodewijk, met Yolande van Frankrijk).

Het gregoriaans dat u in dit concert hoort is zeer bijzonder. Het meeste gregoriaans dat wij tegenwoordig kennen is zeer oud en ontstond vermoedelijk tussen de zesde en zevende eeuw. In de eeuwen hierna ontstond echter ook nieuw gregoriaans, voor nieuwe feesten in het kerkelijk jaar. Zo ontstond tegen 1460 een Mariafeest, ‘Recollectio festorum beate Marie virginis’, en hiervoor moest dus ook nieuwe muziek komen. Samen met Gilles Carlier ontfermde Guillaume Dufay zich over die nieuwe teksten en melodieën. De eerste viering van het feest, met deze muziek, vond plaats in Kamerijk, in de zomer van 1458. Het is niet helemaal zeker welke muziek precies van wie is, maar waarschijnlijk is Dufay de componist van alle misgezangen behalve de introïtus, het intredegezang. In alle teksten van deze gezangen wordt Maria aangesproken.

Kamerijk is een vocaal ensemble dat zich specialiseert in oude muziek: muziek uit de late Middeleeuwen en vroege Renaissance (de periode van grofweg 1425 tot 1525). Het ensemble staat onder leiding van Kaspar Ditters, afgestudeerd aan het conservatorium van Tilburg bij specialiste Rebecca Stewart. De naam Kamerijk (Cambrai) is van een stadje in Noord-Frankrijk. In de genoemde periode was hier een koorschool gevestigd, waar ongeveer alle componisten van naam hun opleiding hebben genoten. De zangers die deel uitmaken Kamerijk zijn semi-profesioneel, en hebben naast een uiteenlopende maatschappelijke carriëre vrijwel allen een achtergrond in de muziek, uiteenlopend van muziekwetenschap, tot conservatorium blokfluit. Enkele hebben eveneens in Tilburg gestudeerd en workshops gevolgd.

Het ensemble streeft naar een hoge graad van authentieke uitvoeringspraktijk. Dit houdt onder andere in dat er uit oude muzieknotatie, van een enkel groot koorboek wordt gezongen. (Neemt u gerust na het concert een kijkje in de bladmuziek!) Het Latijn wordt bovendien uitgesproken in de tongval van de componist die op de lessenaar staat; bij dit concert is dus het Frans. Hun werkwijze houdt verder in dat de muziek benaderd wordt vanuit de voorgaande, gregoriaanse modale traditie – en niet vanuit de latere barokke tonale traditie. Deze eerste traditie is meer ritueel en meditatief van aard (denk aan de psalmzingende monniken in een klooster) dan expressief, zoals dat de norm werd vanaf Monteverdi, rond 1600.

De zangers van Kamerijk zijn:

• Maaike Feijten (superius)
• Wennie Thijs (superius)
• Mirjam-Iris Crox (contratenor/tenor)
• Hidesato Sugiyama (contratenor/tenor)
• Thomas Op de Coul (contratenor/tenor)
• Joost van Leeuwen (bassus)
• Gerry Cornelissen (bassus)
• Kaspar Ditters (muzikaal leider, contratenor/tenor)

Meer informatie over het ensemble kunt u vinden op www.kamerijk.nl .

Programma concert Vocaal Ensemble Kamerijk

www.sintwillibrorduskerk.nl