Op zaterdag 10 november vindt in de Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven de studiedag ‘Van tijd tot tijd’ plaats, over het getijdengebed in parochies. De abdij organiseert deze dag samen met de Tilburgse parochie Petrus en Paulus.

Dag in dag uit wordt het leven bepaald door het ritme van de tijd. In de randen van de nacht, ’s morgens en ’s avonds, voelen de meeste mensen dit het sterkst. Het zijn de ‘scharnierpunten’ van het dagelijks bestaan. De bijbel roept al op om rond deze momenten even tot bezinning te komen (Numeri 28, Psalm 55,18). Joden kwamen daarvoor samen in de tempel en later in de synagoge. Uit de synagogedienst heeft zich in de christelijke traditie het ‘getijdengebed’ ontwikkeld. Overal ter wereld vinden op vaste tijdstippen diensten plaats, met gebed en zang. Die kunnen twee of drie en soms wel acht keer per dag worden gehouden. De lauden en de vespers zijn de twee belangrijkste ‘getijden’. Ze worden gebeden en gezongen bij respectievelijk zonsopkomst en zonsondergang.

Een van de eerste besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie, vijftig jaar geleden, was dat het getijdengebed van de hele kerk moest zijn, en niet alleen van kloosters, zoals tot dan toe gebruikelijk. Het kan helpen om regelmaat en rust te geven aan het leven. Kloosters kunnen vanuit hun eeuwenlange ervaring met deze gebedstraditie parochies helpen om ermee vertrouwd te raken.

Programma

WORKSHOPS 

I Van dooie plek tot warm kloppend hart 
(Pierre Valkering, pastoor parochie Onze Lieve Vrouw Koningin van de Vrede, Amsterdam) 
Een vaak gehoorde klacht: ‘De kerk is alleen op zondagochtend open en doordeweeks altijd dicht.’ Maar waarom zou je de kerk open stellen als er niemand komt? Het bidden van de getijden in de parochiekerk doorbreekt deze vicieuze cirkel. De Amsterdamse Vredeskerk heeft er al ruim vijftien jaar ervaring mee. De kerk is iedere dag open en dagelijks wordt er drie keer gebeden. Hoe doet de parochiegemeenschap dat? Hoe maak je je kerk van een ‘dooie plek’ tot een ‘huis van gebed’ en warm kloppend hart van je parochie? (www.amsterdam.vredeskerk.nl) 

II Getijdengebed ‘met de Franse slag’
(Theo van Osch, pastoor parochie Sint Petrus, Uden) 
Van maandag tot en met vrijdag worden in de Udense Petruskerk om tien over half zeven ’s avonds voorafgaand aan de eucharistieviering de vespers gezongen. Daarbij volgt men het getijdengebed van de kerk, aangevuld met enkele hymnen die uit het Frans zijn vertaald. De psalmen worden volgens een Frans systeem gezongen, niet per twee, maar per vier versregels, overeenkomstig melodieën van her en der. (www.parochiesintpetrus.nl) 

III Het anglicaanse gezongen avondgebed 
(Chris Mondt, predikant, Eindhoven) 
In Engeland ontstond binnen de anglicaanse kerk een traditie om gebedstijden uit kloosters samen te voegen tot meerstemmige ochtend- en avondgebeden. In Nederland worden op verschillende plaatsen ‘Evensongs’ gehouden, muzikale vesperdiensten, die op deze traditie teruggaan. De in 1995 opgerichte Capella Vesperale verzorgt maandelijks in de Sint-Catharinakerk in Eindhoven zo’n dienst. Wat komt er bij kijken om als geloofsgemeenschap een dergelijk initiatief in stand te houden? Er worden voorbeelden getoond, toegespitst op de advents- en kersttijd. (www.koorvespers.dse.nl) 

IV Het Antiphonale Romanum II 
(Martin Claes, filosoof, muziekwetenschapper, pastoor parochie De Twaalf Apostelen, Wijchen) 
Begin 2010 verscheen het nieuwe Antiphonale Romanum II, met gregoriaanse gezangen voor de vespers van alle zon- en feestdagen. Liefhebbers van het gregoriaans kunnen hieruit putten, ook voor vieringen in de parochie. Besproken wordt de totstandkoming van dit boek. Voorbeelden eruit zijn te zien en te horen, te beginnen met de eerste vespers van de eerste zondag van de advent. Aan de orde komt tenslotte de vraag hoe je een schola voor de vespers in je parochie start. 

V Hoe zet je een laudenviering op? 
(Truus Appelman, vrijwilligster parochie Zalige Titus Brandsma, Wageningen) 
In de katholieke geloofsgemeenschap Maria Virgo Regina in Bennekom is ervaring opgedaan met een laudenkoor om een laudenviering op te zetten. Enkele betrokkenen vertellen erover. Onder leiding van de dirigente van het koor en met steun van enkele zangers ervan, wordt de Lofzang van Zacharias ingestudeerd en - als de tijd dat toelaat - een psalm uit de Vesperale, die een plaats krijgt aan het eind van de studiedag in de afsluitende vesperviering. (www.ztitusbrandsmaparochie.nl)

VI Oecumenische Taizévieringen 
(Marcel van der Maeden en Jan Aantjes, initiatiefgroep Taizévieringen, ’s-Hertogenbosch) 
In 2009 is een initiatiefgroep in ’s-Hertogenbosch begonnen met vieringen naar het model van de internationale oecumenische kloostergemeenschap in het Franse Taizé. Deze ‘Taizévieringen’ richten zich vooral op jongeren. Centraal daarin staan meditatieve liederen en stiltemeditatie. De liederen zijn kort, gemakkelijk aan te leren en worden vaak herhaald. Ze worden meerstemmig en in verschillende talen gezongen en muzikaal begeleid door gitaar en fluit. Leden van de initiatiefgroep doen verslag van hun werkwijze en ervaringen. (www.taizeindenbosch.nl)

VII Het getijdengebed vanuit de monastieke traditie 
(Adri Kortekaas, benedictijner monnik Sint-Adelbertabdij, Egmond-Binnen) 
De Intermonasteriële Werkgroep voor Liturgie (IWVL) is sinds het midden van de jaren zestig van de vorige eeuw in het Nederlandse taalgebied actief om door middel van uitgaven te voorzien in een verzorgde en verantwoorde uitvoering van het koorgebed in kloosters. Steeds meer vinden deze uitgaven een weg naar parochies. Aan de hand van voorbeelden wordt getoond hoe dit materiaal in plaatselijke geloofsgemeenschappen te gebruiken is. (www.monasteria.org>;samenwerking>liturgie)

VIII Kerkelijk ochtendgebed 
(Theo Schepens, pastoraal werker Parochie Kaatsheuvel) 
In de Parochie Kaatsheuvel begon een groepje gelovigen met het bidden van het kerkelijk ochtendgebed. Hoe ontstaat zo’n initiatief? Hoe ziet de viering eruit en welke plaats heeft het getijdengebed in het leven van de parochie? (www.parochiekaatsheuvel.nl)

Aanmelden 
Enkel via e-mail o.v.v. naam en adres 
studiedag@parochie-petrusenpaulus.nl  
Bij binnenkomst kan een keuze worden gemaakt uit workshops.

Kosten 
€15,- per deelnemer (enkel contant te betalen, ter plekke bij aanvang van de studiedag). In de prijs inbegrepen: lunch, koffie/thee, drankje na afloop en de cd Vervuld van de Geest met korte gebedsdiensten (verzorgd door de Intermonasteriële Werkgroep voor Liturgie).

studiedag@parochie-petrusenpaulus.nl
www.parochie-petrusenpaulus.nl

www.koningshoeven.nl/nl/actueel/?id=461