Infonamiddag Christenen in het Midden-Oosten: hebben ze nog een toekomst?

Op woensdag 25 mei van 14.15 tot 16.45 uur, Romerozaal, Theologische faculteit, Sint-Michielsstraat 4, 3000 Leuven.

Sprekers
Sprekers zijn Christian Cannuyer, specialist van de koptische kerk in Egypte, de jonge Libanese theoloog Antoine Fleyfel en Herman Teule zelf.

Gratis
De infonamiddag is gratis en bestemd voor een breed publiek.

Achtergrond
De directe aanleiding voor de infonamiddag was de synode over de christenen in het Midden-Oosten die vorig najaar in Rome werd gehouden. “Maar de conclusies daarvan lezen bijna als een historisch document, want door de recente gebeurtenissen hopeloos achterhaald”, beseft Herman Teule, specialist Oosters christendom en organisator van de infonamiddag.

“De sprekers zullen daarom vooral ingaan op de nieuwe situatie die door de huidige onlusten ontstaat.” Onlusten, jawel. De meeste christenen in het Midden-Oosten zien de gebeurtenissen allerminst als een ‘lente’, die de hoop op een betere toekomst inhoudt. “Dat is duidelijk het geval voor de christenen in Syrië”, zegt Teule, zelf een specialist van dat land. “Het regime van Bashar al-Assad geeft bescherming en zekerheid aan de christelijke minderheid. Dat de president zelf behoort tot de minderheid van de alawieten, is daar niet vreemd aan. Zolang de christenen geen kritiek op de dictatuur laten horen, genieten ze tamelijk veel vrijheid, bijvoorbeeld voor de bouw van kerken.” De vrees van veel christenen is dat een machtsovername door de soennitische meerderheid leidt tot een ingrijpende islamisering, met alle gevolgen voor de minderheden, die hun privileges dreigen te verliezen. “Die islamisering is trouwens allang aan de gang”, zegt Teule. “Je ziet veel meer gesluierde vrouwen in het straatbeeld dan tien jaar geleden. In de christelijke buurt van Aleppo verrees onlangs een gigantische moskee. De boodschap is duidelijk: de islam zal de dominante godsdienst van de Arabieren zijn.”

Zijn er christelijke jongeren die meedoen aan de opstand tegen Al-Assad, zoals ook koptische jongeren op het Tahrirplein in Caïro tegen Hosni Mubarak betoogden, tegen de wil van de koptische kerkleiding in? “Er zijn er, maar beduidend minder dan in Egypte”, zegt Teule. “Maar de oppositie in Deraa, Latakia, Homs en andere Syrische steden bestaat uit verschillende stromingen zonder gemeenschappelijke leiding. Daarenboven is het bijzonder moeilijk te weten wat er precies in het land gaande is.”

De situatie van de kopten in Egypte na het vertrek van Mubarak blijft ook een zorgenpunt – al hadden ze het ook onder zijn presidentschap niet altijd onder de markt, getuige de aanslag in Alexandrië begin dit jaar. De aanval vorige week op koptische doelwitten in Caïro met twaalf doden, toont aan dat extremistische krachten het veld proberen te bezetten.

En dan is er nog Irak, dat door de evolutie in de andere Arabische landen uit het vizier dreigt te verdwijnen. “Niet dat er voorheen veel aandacht was voor het lot van de christenen daar”, vindt Teule. Hij werkt aan een boek voor een Amerikaanse uitgever over christenen in Irak omdat veel Amerikanen nog altijd niet weten dat dit land ook een talrijke en gevarieerde christelijke minderheid kent. “De exodus gaat nog altijd door. Veel christenen zochten hun toevlucht in het Koerdische noorden van Irak. Maar drie jaar geleden waren er nog drie sterke christelijke ministers in de Koerdische regering. Nu is er nog maar één, met een overigens onbeduidende portefeuille.”

Brengen de Arabische omwentelingen nog meer kommer en kwel voor de christenen, zoals vele ouderen en bisschoppen vrezen? Of luiden ze een periode in van meer vrijheid, waar ook de christenen hun voordeel mee doen, zoals sommige jongeren hopen? De toekomst zal het uitwijzen. Deze infonamiddag biedt alvast de kans zich grondig te informeren. (Jan De Volder, Rknieuws.net)